Konumuz yine hırsızlık: PAPEL
Merkez bankasının aynı tanrının yaratıp takip etmemesi gibi lisans verip cukkasını doldurup denetlememesi bütün mesele. la casa de papel, faklı hikayeler, benzer muhtemel son. Veya “la kasa da para yok”
Papel, diğer bir çok elektronik cüzdan uygulamasının aksine hesap kapatma işlemi için bir telefon ile yetinmediği gibi uygulama üzerinden hesap kapatma seçeneği sunmuyor.
İnsanlardan eposta ile, dilekçe, özçekim (selfie diyor plaza piçleri) ve kimlik kartı ön ve arka yüzünün açık fotoğrafını istiyor. Günümüzde dilekçe üzerinde bulunan metni değiştirmenin ne kadar basit olacağını tahmin edersiniz.
Sonuç olarak bu fotoğrafların başkasının eline geçmesi halinde yapılabileceklerin bir sınırı olmadığı da açıktır. Utanmasalar faks yada mektup isteyecekler. Öyle büyük bir hırsızlık söz konusu.
Sorulunca da cevap hazır, “İşleyişimiz bu şekilde.” Hatta bu lisanslı hırsızların biri bana şunu demişti, “Her BANKANIN işleyişi farklı olabilir.” 😂
Götümün bankası. Kendini nasıl da bir bok sanıyor papel. Bu sadece basit bir lisansa sahip elektronik para kuruluşu. Yani bir banka değil. Aslında pratikte tefecilikten farklı değil ama bu sefer tefeci müşteri oluyor. Papel ise borç alan taraf. Özetle bu maymundan gelip, evrimini tamamlayamamış veri hırsızlarına verilen yetki şu: “Ey gariban cahil halk! Ben bunu seçip yetki verdim, paranızı buna emanet verebilirsiniz.”
İşte hepsi bu kadar. Tüm yetkisi bu. Sizden faizsiz boç alıp, harcama yaparak büyümesine katkı sağlamanız karşılığında faiz yerine ödül yada keşbek dedikleri bir sadaka veriyorlar. Sizler de kendinizi gerçekten tefeci sanıyor ve para harcayarak para kazandığınızı düşünüyorsunuz.
Şimdi ben daha ileri gidip bazı ithamlarda da bulunabilirim ama soruşturma konusu olur. Malum sirkiyede dolar 10 lira olacak diyenleri dolar 40 olduğunda suçlanmaya devam ettiler. MESELA, örnek veriyorum! Desem ki, “Papeli büyüterek, araya kara para karıştırıp aklamalarını kolaytırıyorsunuz” mesela yani…
Buna dava açılır, dava devam ederken şirkete kayyum atanıp, masak patlatır ama yine bana açılan dava düşmez. Ama tabi bu sadece bir örnek, mesela diyorum, elimde kara para hakkında bir delil olmadığında böyle bir ithamda BULUNMUYORUM.
Ama sonuç olarak tüm bunlar veri hırsızlığı gerçiğini değiştirmiyor. Peki, gelelim sonuca. Ne kullanacağız?
Açıkçası türkiyede hiç bir banka veya elektronik para kuruluşu %100 güvenli değil. Hukuk olmayan yerde ne kadar güvenli olursa o kadar işte. Ama tabi ki yine de bankalar bu ucube banka artığı kurumlardan daha güvenlidir elbette. İlla bu kurumlardan hizmet alacaksanız, güncel sözde “lisanslı” olan ve asla denetlenmeyen, şikayet edilemeyen, edilse de yaptırım uygulanmayan elektronik para kuruluşları listesine şu adresten ulaşabilirsiniz: https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr/main+menu/temel+faaliyetler/odeme+hizmetleri/elektronik+para+kuruluslari
Şimdi aktaracaklarım tamamen kendi test ve deneyimlerime dayanıyor, kimseden reklam almadım. Direkt/ürün yerleştirmeli reklam alacak kadar okurum olsa zaten bu ucube kurumlardan reklam almazdım. Neyse.
Kayda değer bir kaç kurumu başlıklar halinde kısaca inceleyelim.
1- Papara Elektronik Para A.Ş.
Herkesin bildiği kullandığı Papara. Her ne kadar çökülmüş olsa da, neredeyse hiç bir kampanya düzenlemese de hiç bir avantajı olmasa da hala bir çok kişinin favorisi. Para tutmak için değilse de gündelik kullanım için hala tercih edilebilir. Çökülmüş olmasına rağmen büyük bir değere sahip olduğu için işleyişine pek müdahale edilmedi. Bu yüzden dikkatli bir şekilde kullanılabilir.
2- Parolapara Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
Yazımızın yıldızı Parolapara. Kullanıyor muyum? Pek sayılmaz. Ama bu ucubeler arasında en düzgün görüneni bu gibi. Küfür etsen senden özür dileyecekler öyle bir memnuniyet çabası var. Papel’in yaptığı şekilde sülalenize söver gibi “işleyişimiz bu şekilde (beğenmiyorsan hibe et kimlik bilgilerini sonra siktir git)” demiyorlar. Ayrıca Parolapara hesabınızı uygulama üzerinden bir kaç tıklama ile kapatmak mümkün. Uygulamada çok küçük hatalar gözüme çarptı ama bunlar çok teknik konular olduğu için son kullanıcı farkına bile varmaz. Genel olarak papara’ya göre artıları, diğer çoğu cüzdana göre eksileri: Troy kart veriyor, yani kartı türkiye dışında hiç bir yerde kullanma şansınız yok. Keşbek istiyorum derseniz Youtube ve Google Play/Apple AppStore hariç yaygın uygulamalara gerçekten güzel nakit iadeler sağlıyor. Ayrıca ilk harcamanızı tek seferde 800 TL veya daha yüksek tutarda yaparsanız 400 TL anında iade veriyor. Müşteri hizmetleri 24 saat çalışıyor.
3- Sipay Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
Mobil uygulaması çin işkencesi gibi olsa da genel olarak güvenilir diyebiliriz. Bir çok girişim için de alt yapı sağladı ve sağlıyor. Yine yüksek nakit iadeler ve orta-üst kalite müşteri hizmetleri sunuyor diyebiliriz. Müşteri hizmetleri mesai saatleri dışında eposta üzerinden çalışmaya devam ediyor. Hesap kapatma işlemi için telefon ile kapanış talep etmeniz yeterli. Papel gibi sizden sülalenizin nüfus kayıt örneğini falan epostayla iletmenizi istemiyorlar.
Lafı çok uzatmadan size kesinlikle uzak durulacak ve nispeten güvenilir bulduğum kuruluşları listeleyeyim. Tekrar belirteyim ki bunlar benim deneyimlerime,tecrübelerime ve bilgilerime dayanıyor. Kimseye kefil değilim, kimseyi özellikle yüceltmiyorum, reklam yapmıyorum.
KESİNLİKLE UZAK DURULMASI GEREKEN | DİKKATLİ KULLANILMALI | GÜVENİLİR SAYILABİLİR | |
A Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş. (Morpara) | Temu ile hayali ithalat yapıyor. Bazı temu ürünlerinin üzerinde bu şirketin bilgilerini görebilirsiniz. | ||
As Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş. (Moneytolia) | Müşteri hizmetleri aşırı yavaş ve hizmetler genel olarak sorunlu. Ödemelerin gerçekleşmemesi, nakit iadelerin yapılmaması, gelen paraların yansımaması gibi çok fazla sorun var. Çözüm genellikle 3 gün ile 15 gün arasında oluyor. | ||
Aköde Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. (Tosla) | Pek bir esprisi yok düz cüzdan uygulaması. Sadece arkasında Akbank olduğu için “nispeten güvenli” | ||
Belbim Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. (İstanbulkart) | İstanbulda yaşayanların çok büyük bir bölümünün istese de istemese de kullandığı İstanbulkart. Müşteri hizmetleri ulaşılabilir, hizmet kalitesi nispeten iyi. Hesap yönetim süreçleri bazen sorunlu olabiliyor. Arkasında İBB olmasaydı ve bir toplu taşıma kartı olmasaydı muhtemelen dikkatli kullanılmalı kategorisinde olurdu. | ||
BSM Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş. (CMT) | Normalde hiç bir tecrübem olmayanları bu listeye almayacaktım ama “bu neydi” deyip araştırdığımda kendi sitesi bile çıkmadı sonuçlarda. CMT markasıyla hizmet veren bir kurum, ağırlıklı uluslararası para transferi gibi görünüyor ama güven veren bir tarafı da yok. | ||
D Ödeme Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. (Hepsipay/Hepsiburada) | Her ne kadar uzak durulmalı desem de hepsiburada bunu dayatıyor. Zaten en büyük sorun da bu. Evrim gerisi müşteri hizmetleri ve gerçek bir cüzdan uygulaması olmaması rağmen en ufak işlem için, sanki varmış gibi “mobil uygulamadan yapabilirsiniz” diyorlar. Hangi mobil uygulama? Tabiki hepsiburada. “Hepsipay” diye bir uygulama bile yok. | ||
DSM Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş. (Trendyolpay) | Buna yorum bile yapmayacağım. Ne satıcı memnun ne müşteri memnun. Kesinlikle uzak durulmalı! | ||
Denizöde Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. (FastPay / DenizPay) | Hesap kapatmak oldukça zor. Arkasında DenizBank olsa da yine de dikkatli kullanılması gerekiyor. | ||
Garanti Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş. (Tami) | Bu da FastPay gibi arkasında Garanti Bankası var ama bir hesap onayı 4-5 gün sürebiliyor, bir hizmet başvurusu 2 haftada sonuçlandırılamayabiliyor. Hesap kapatma talep süreci basit olsa da aylarca kapatmamak için süründürüyorlar. | ||
Hayhay Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. (HayHay) | Şirket bankalar kadar olmasa da güçlü sayılır. Müşteri hizmetleri ilgili ama uygulama kampanyaları sadece giyim üzerine. Yani pek bir avantajı da yok, sadece hesap. | ||
İninal Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş. (ininal) | Kayyum. Kara para soruşturması. Öyle olmasa bile bu kategoride olurdu. Rezil bir müşteri hizmetleri adil olmayan ücretler. | ||
İyzi Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş. (iyzico) | Son kullanıcının günümüzde pek işi olmaz ama dönemin çakma BKM Expressi. | ||
Junomoney Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. (Junomoney) | junomoney.com web sitesi 2019 yılında kaydedilmiş ve aynı isimle aynı sektörde hizmet veriyorken hangi sivri zekalı gidip 2023 yılında junomoney.com.tr alan adında bu işi karar vermiş acaba? Zihniyet ortada, güvenlik sıfır. | ||
Moka United Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşu A.Ş. (Birleşik Ödeme) | Oldukça güçlü bir şirket çok fazla uluslararası iş ortağı bulunuyor. Yakın zamanda Moka’yı bünyesine kattı. | ||
N Kolay Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşu A.Ş. (NKolay) | Hesap kapatmak zor. Arkasında aktifbank olsa da hizmet kalitesi çok daha düşük. | ||
Ozan Elektronik Para A.Ş. (Ozan Super App) | Ağırlıklı olarak türkiyedeki Ruslara yönelik olduğunu hissetiğim, son dönemde çoğu kampanyasını sonlandıran pek bir cazibesi olmayan küçük şirket. | ||
Paladyum Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. (PEP) | Abartmıyorum, parasını ödeyip bir kart talep ettim adresten taşındıktan 6 ay kadar sonra kart geldi. İnternette sıkça “paramı alıkoydu” yorumlarına da rastlayabilirsiniz. | ||
Paytr Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşu A.Ş. (paytr) | “Çokta sikimizdeydin” muamelesini sıkça hissedeceğiniz, umursamaz rezil bir müşteri hizmetleri birimine sahip -sanıyorum- cüzdan uygulaması olmayan kurum. Genelde küçük firmalara fahiş komisyonlarla sanal pos hizmeti sağlayarak varlığını sürdüren mikroorganizma artığı. | ||
Qpay Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. (Qpay) | Deneyimim olmadı ama görünce eklemek istedim. Quick Sigortaya ait elektronik para kuruluşu. Sigorta hizmetlerinden memnun kaldığım için ve küçük bir şirket olmadığı için, ihtiyaca göre dikkatli şekilde kullanılabilir. | ||
Tom Pay Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. (HADİ) | A101’in sahibi Aydın Holdinge ait elektronik para kuruluşu. Yakın zamada TOM Katılım Bankası adında banka kurup lisans almış olmasına rağmen e-para lisansını da elinde tutuyor. A101’de hizmet kalitesi şubeden şubeye nasıl değişiyorsa bunda da konudan konuya yada temsilciden temsilciye uçurum gibi bir kalite farkı var. | ||
Turk Elektronik Para A.Ş. (Param) | Yüksek ücretler, kötü servisler. Müşteri hizmetleri orta kalite. | ||
Turkcell Ödeme ve Elektronik Para Hizmetleri A.Ş. (paycell) | Orul orul orrr. Neyse. Uzak durun. | ||
Türk Hava Yolları Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. (TKPAY) | Anlaşılan törkiş eyirlayns yeni yandaşlara yeni HUZUR HAKKI ödeme bahanesi bulmuş. Halkın huzuru yokken bunlar nasıl oluyorsa o koca koca maaşlarla huzursuz olup huzur hakkı alıyorlar. Bu hırsızlığa ortak olmamak için bu da uzak durulması gereken başka bir ucube firma. | ||
UPT Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş. (uption) | Kalite düşük, bazen promosyon ödemeleri yapılmıyor ve yaptığınız harcamanın promosyon kapsamında olmadığı iddia edilebiliyor. Özellikle youtube iadelerinde sıkça karşılaşılan bir durum. Yine de güzel kampanyaları var. Temkinli kullanılabilir. | ||
Vodafone Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. (VodafonePay) | Her ne kadar arkasında Vodafone olsa da bomboş bir cüzdan uygulaması. Vodafone müşteri hizmetlerine nasıl bir şeyi bilale anlatır gibi anlatmak gerekiyorsa bu da aynı. | ||
Yemekpay Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. (YemeksepetiPay) | Görünce “Heh amk, bi sen eksiktin” dediğim sanal yemek kartı / cüzdan karışımı melez bir şey. Hepsipay gibi kendi uygulaması falan yok. Deneyimlemedim, umarım gerek kalmaz. Vergiden kaçınma amacıyla kurulmuş başka bir şirket. |